Аграрлық мәселелер, табиғатты пайдалану және ауылдық аумақтарды дамыту комитетінің депутаттары «Азық-түлік қауіпсіздігі – ұлттық қауіпсіздіктің негізгі құрамдас бөлігі» тақырыбы бойынша өтетін парламенттік тыңдауға дайындық аясында Ұлттық сараптама орталығының зертханаларының жұмысымен танысты.
Депутаттардың сапарының мақсаты - еліміздегі негізгі зертханалардың жұмысымен танысу және азық-түлік өнімдерінің санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздігі мен бақылау мәселелерін талқылау.
Отырысқа ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Тимур Сұлтанғазиев пен ҚР Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің төрағасы Сархат Бейсенова қатысты.
Денсаулық сақтау вице-министрі Тимур Сұлтанғазиев азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігін бақылаудың еліміздің азық-түлік қауіпсіздігінің ажырамас бөлігі екенін атап өтті.
ҚР Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитетінің төрағасы Сархат Бейсенова Ұлттық сараптама орталығының зертханаларында жүргізілетін кешенді мониторинг пен санитарлық-эпидемиологиялық сараптамалардың маңыздылығына назар аударды. Ол Ұлттық сараптама орталығының зертханалары жоғары дәлдіктегі құрал-жабдықтармен жабдықталғанын, білікті кадрлармен қамтамасыз етілгенін және халықаралық стандарттарға сәйкес аккредиттелгенін атап өтті.
Ұлттық сараптама орталығының Басқарма төрағасы Ерлан Қиясов ҰСО-ның қызметінің халықтың санитарлық-эпидемиологиялық әл-ауқатын қамтамасыз ету және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша негізгі нәтижелерін ұсынды.
«Ұлттық сараптама орталығы Қазақстан халқының санитарлық-эпидемиологиялық әл-ауқатын қамтамасыз етуде маңызды буын болып табылады. Біздің кеңейтілген зертханалар желісі бүкіл елді қамтиды, бұл азық-түлік қауіпсіздігі мен эпидемиологиялық мониторинг саласындағы туындайтын мәселелерге жедел ден қоюға мүмкіндік береді», — деді Киясов.
2019 жылдан бастап 1 миллионнан астам зерттеу жүргізіліп, 184 мыңнан астам өнім үлгісі алынған.
Жоспарланған зерттеулер санының төмендеуіне қарамастан, өнімдердің сәйкессіздігі бұрынғы деңгейде қалуда, бұл Қазақстан нарығындағы тауарлардың қауіпсіздігін тұрақты бақылаудың қажеттілігін растайды.
Сонымен қатар, Ұлттық сараптама орталығы ветеринарлық қызметпен бірлесіп, шекарада сырттан келетін өнімдерді бақылауда белсенді жұмыс жүргізуде. Мысалы, 2023 жылы сүт өнімдерінің 32% нормативтерге сәйкес келмеді, ал 2024 жылы бұл көрсеткіш 28,6%-ға жетті. Бұл фальсификацияланған өнімдердің әлі де көптеп келіп жатқанын дәлелдейді.
Сонымен қатар, Қазақстандағы азық-түлік қауіпсіздігі саласында кездесетін мәселелер, атап айтқанда қауіпті заттардың тізімінің болмауы, жаңа өнімдермен байланысты қауіптерді бағаламау, сондай-ақ «сұр» сертификаттар санының өсуі туралы айтылды.
Ерлан Қиясов зертханалық инфрақұрылымды жетілдіру және тиімділікті арттыру үшін зертханалық базаны модернизациялау және кеңейту жөнінде жоспарларымен бөлісті.
«Тиімді бақылауды қамтамасыз ету үшін зертханалық инфрақұрылымды жетілдіріп, қауіп-қатерге негізделген тәсілді енгізу қажет, бұл қосымша қаржыландыру мен қолдауды талап етеді», — деп қорытындылады Қиясов.
Барлық сұрақтарды талқыланғаннан кейін, Астана қаласы бойынша филиалының директоры Талғат Тұңғышбаев депутаттарға бактериологиялық, санитарлық-гигиеналық зертханалармен, сондай-ақ жоғары технологиялық зертханамен танысу экскурсиясын ұйымдастырды. Зертхана меңгерушілері зерттеулер жүргізудің заманауи әдістерін және зертханаларда қолданылатын жабдықтарды көрсетті, сондай-ақ бұл зертханалардың өнімдердің санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі негізгі рөлін түсіндірді.
Депутаттардың сапары зертханалардың қазіргі жағдайын бағалап қана қоймай, олардың жұмыс стандарты мен әдістерін жетілдіру туралы ұсыныстар әзірлеуге мүмкіндік берді. Бұл әрекеттер Қазақстанда санитарлық қызметтердің сапасын арттыруға бағытталып отыр, ол өз кезегінде азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі негізгі мәселенің бірі ретінде саналады.